Dünyamız giderek ısınıyor. Küresel ısınma, sera etkisi, karbon salınımı, iklim değişikliği gibi birçok kavram birbiriyle karışmış halde tartışılır oldu. Bu yazıda küresel ısınmanın bilimsel nedenini ve bahsedilen kavramların anlamını irdeleyeceğiz.
Sera Etkisi:Tarımsal üretimde kullanılan seralar kapalı bir alanda ısıyı tutarak dışarı çıkmasını engellerler. Bu sayede seraların içi uzun süre sıcak kalmaktadır. Dünya için sera etkisi buna benzer şekilde açıklanabilir. Atmosferdeki bazı gazlar sıcaklığın uzay boşluğuna gitmesini engelleyerek dünyanın ortalama sıcaklığının artmasına neden olmaktadır. Sera etkisi doğal bir olaydır ve dünyanın çok soğumaması için önemlidir. Fakat atmosferdeki kirlenmenin artması ısı tutma olayının da artmasına neden olmuş ve ısınma tehlikeli boyutlara ulaşmıştır.
Aşağıdaki animasyon dünyaya ulaşan güneş ışınlarının sera gazları tarafından nasıl tutulduğunu gösteriyor. Next butonuna basarak animasyonu ilerletin.
Sera etkisine neden olan gazların bazıları doğal olarak oluşabileceği gibi, insanlar tarafından üretilen gazlar da mevcuttur. Dünya’daki sera
etkisine neden olan gazlar %36-70 Su buharı, %9-26 Karbon dioksit, %4-9 Metan ve %3-7 ile Ozon’dur.
Bu gazlardan an fazla etkiye sahip olanı Karbondioksit olarak kabul edilmektedir. Karbondioksitin atmosferdeki miktarı nüfus artışı, ağaçlık alanların azalması, sanayileşme gibi nedenlerde giderek artmaktadır. 1958 yılında atmosferde 315 ppm/m³ olan karbondioksit oranı 2004′te 379 ppm/m³’e çıkmıştır.
Yandaki resimde karbondioksitin küresel ısınmaya etkisini vurgulamak için yapılan bir yürüyüşü görmektesiniz.
Küresel ısınma:Sera etkisinin normal değerlerin üzerine çıkması dünyanın ortalama sıcaklığının artmasına neden olmaktadır. Son 50 yıl içerisinde yerkürenin ortalama sıcaklığında 0.6 °C artış gerçekleşmiştir. Az gibi görülen bu artış dünyanın hassas dengesi için çok tehlikelidir. Uzmanlar 2°C artışta ciddi su sıkıntılarının başlayacağı, +5°C artışta denizlerin 5metre yükseleceği, +6°C artışta milyarlarca insanın uygun iklim şartları için göç edeceklerini tahmin etmektedir.
İklim Değişikliği:iklim değişikliği kavramı küresel ısınmaya paralel seyreden bir kavramdır. Küresel ısınma olaylarının başlaması doğal olarak yeryüzündeki iklimlerin değişmesine neden olacaktır. Dünya genelinde kurak iklimin hakim olacağı varsayılmakla birlikte mevcut su döngüsü kırılmayacağı için yağış alamayan bölgelerin aksine bazı bölgelerde şiddetli yağışların olacağı düşünülmektedir.
Uzmanlar dünyadaki kirliliğin bu şekilde devam etmesi sonucunda geri dönüşü imkansız bir sürece gireceğimize kesin gözüyle bakıyorlar. Toplumda küresel ısınmaya karşı bir duyarlık oluşsa bile bunun yeterli seviyeye ulaşmasının uzun bir süreci kapsayacağı biliniyor. Bu yüzden bireysel önlemlerin yanı sıra devletlerin de çeşitli yasa ve sözleşmelerle konuya duyarsız kalmaması gerekiyor.